Van der Valk - 18 maart 2024
Voordracht door Marc Van Laere - Verslag Patrick, foto's Mieke.
Als je de staat van dienst van de gastspreker op deze middag overloopt, kan je zeggen dat hij vele watertjes heeft doorzwommen. Een professionele carrière van verandering, wat ook het hoofdthema was van zijn spreekbeurt.
Criminaliteit is geëvolueerd en justitie is willens nillens moeten volgen.
In de jaren 70 werd de brave burger beschermd door de federale politie, de gerechtelijke politie en de rijkswacht. Onderlinge concurrentie, na-ijver, verdeling van de middelen leidden tot inefficiëntie in de bestrijding van de misdaad.
De aanslagen van de CCC, die het links gedachtengoed propageerden, midden de jaren 80. Als ook de aanslagen van de Bende van Nijvel, wat bestempeld werd als rechts, deed de regering beslissen dat de politionele diensten moesten hervormd worden. De structuur van versnippering werd vervangen door de aanstelling van een nationaal magistraat en nationale brigade. De partijkaart of familiale afkomst mochten niet meer determineren.
Het houdt niet op want een nieuw fenomeen komt boven in de onderwereld, de georganiseerde criminaliteit. We rollen de jaren 90 binnen. In Noordelijk Europa dacht men hierbij aan de maffiosi in Italië, hier kan dat niet.
Dat was wat naïef, ook hier begon de criminaliteit te floreren in het maatschappelijk leven.
Haar inkomsten beperkten zich niet meer tot inbraak, roofovervallen of valsmunterij.
Commissies gaven aanbevelingen over bestrijding van die nieuwe vormen van misdaad waaruit wetten vloeiden voor de oprichting van de Internationale Bijzondere Opsporingsdiensten. We naderen de eeuwwisseling met de gevreesde digitale bug.
Het hek was helemaal van de dam met de zaak Dutroux, zowel door zijn misdrijven als ontsnapping. De witte mars in Brussel, kon de politieke wereld niet zomaar laten voorbijgaan. Hun geloofwaardigheid stond onder hoge druk. De nationale politiedienst werd omgevormd tot een geïntegreerde politiedienst, waarbij het traditionele carrièreverloop op de schop ging. Van recruteringsprocuderes , over benoeming tot andere graden van rang, alles kreeg een make over. Voor sommigen was dat een boost in de carrière, voor anderen een terugval. Dus gerommel en tandengeknars in de diensten. Politie en rijkswacht werd volledig uniform, om het plastisch uit te drukken. Je kan zomaar overstappen.
2015 doet de brave burger echt schrikken want ze worden bedreigd door aanslagen van geradicaliseerde terroristen, met honderden slachtoffers als gevolg. Zo leren we het OCAD kennen, de staatsveiligheid, Federaal Parket, groep Diane…, niet om blij van te worden. Ook niet voor de veiligheidsdiensten want bij operaties worden ze frequenter onder vuur genomen. Elk optreden wordt grondig voorbereid om slachtoffers te vermijden. En toch.
Ook worden talrijke misdrijven gepleegd zonder fysiek geweld, maar zijn daarom niet minder dramatisch. De cybercriminaliteit is in al zijn verscheidenheid een bedreiging voor iedereen, van simpele burger tot multinational, van jong en oud, van minder slim tot hoog begaafd. Daarom dat Marc Van Laere, onze gastspreker, enkele online platformen opgaf waar je info vindt om alert te zijn; medianest en mediawijs i.v.m. opvoeding van de kinderen,
Centre for cybersecurity Belgium (ccb.be) met veiligheidsadvies allerhande.
Moeten we nu beginnen doemdenken? De veiligheidsmonitor zegt ons dat de doorsneeburger er nogal gerust in is wat betreft de criminaliteit. Hij heeft andere zorgen.
Alhoewel het voorgaande de indruk kan geven dat we rondom ons steeds meer belaagd worden door allerlei individuen met slechte bedoelingen, blijven de criminaliteitsstatistieken stabiel en dalen zelfs. De coronaperiode zit daar wel voor iets tussen omdat niemand de deur uit mocht, dat is dus een tijdelijk effect. Maar we worden ouder, beveiligen ons beter, elektro wordt goedkoper, minder cash geld in huis…Hoeven we ons inderdaad geen zorgen te maken? Ja en nee, we moeten vooral heel alert en kritisch blijven voor criminaliteit.
Aldus Mark Van Laere, die illustreerde aan de hand van anekdotes en beeldmateriaal dat de opsporings -en interventietechnieken van vroeger nu als amateuristisch worden beschouwd in vergelijking met de huidige werkmiddelen en diensten.
Op de olympische spelen in München 1972, had men geen antwoord op de raid van de Palestijnen. Nu geeft elk land zijn speciale eenheden. De hoge vlucht van het forensisch onderzoek, waarbij DNA het uitstalpaard is. De digitale technieken met het kraken van de sky ecc telefoons in het drugmilieu. Van robotfoto naar biometrie bij opsporing enz.
De strijd van goed tegen kwaad gaat verder.
Ja het was een serieuze boterham, die onze hoofdcommissaris op rust, serveerde.
Een korte pauze was welkom om die stroom aan informatie wat te kanaliseren.
Maar een korte steekproef liet blijken dat de senioren het wel interessant vonden.
En dat de nababbel aan tafel even, zo niet belangrijker is.
Tot de volgende keer
Mieke en Ginette